Haberler
Başdeğirmen’den Yeni Yıl mesajı
100 kişiden biri Çölyak’lı
27 Mayıs 2013 16:08İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Meral Kişioğlu, Çölyak Hastalığı ile ilgili bilgi vererek uyarılarda bulundu.
Kişioğlu’nun açıklaması şöyle: “Çölyak hastalığı dünyada her 100 kişiden 1 nde görülmekte olan bir rahatsızlıktır.
Çölyak hastalığı ince barsağın, GLÜTEN adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi, hassasiyetidir. Buğday, Arpax Çavdar ve Yulaf gibi tahıllar GLÜTEN içerir.
Ekmekten dondurmaya, yağdan meyveye yüzlerce yiyecekten uzak durulması gereken bir hastalıktır Çölyak.
10 yıl öncesine kadar 250 kişiden birinde rastlanan çölyak hastalığı günümüzde 100 kişiden birinde görülüyor. Bu artışın en önemli sebebi ise hastalığın eskiye oranla çok daha iyi biliniyor ve doktorlar tarafından tanı koyulabiliyor olması.
Glüten içermesi ihtimali olan yiyeceklerin Glutensiz gıda maddeleri ile aynı yerde bulunmaması önemlidir. Glutenli gıdaların glutensiz gıdalara temas etmemesi için bu maddeleri hemen ayırın.
Yemek hazırlığı sırasında glutenli gıdalara değmiş, bulaşmış çatal kaşık süzgeç v.s gereçler kesinlikle Çölyaklı kişilerin gıdalarına dokundurulmamalıdır.İnce bağırsakta tahribata yol açarak hastalıklara neden olabilmesi için bir çay kaşığı un, buğday ya da bulgurun sekizde biri yeterli miktardır. Yani bu miktar bile zararlıdır.
TANI YÖNTEMİ
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmektedir. Çoğunlukla belirtileri ilişkili bir başka hastalığı düşündürmektedir. Erken osteoporoz, kansızlık teşhis edilmemiş Laktoz alerjisi gibi.
Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhis önemlidir. Kan testleri ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır.
Her çölyaklı çocuk yaşıtları gibi normal yaşantısına devam edebilir, okula gider, arkadaşlarıyla oyun oynar. Okuldaki beslenmesinde kantinlerde satılan poaça gibi unlu ürünleri yiyemez. Ailesinin onun için Glutensiz unlar kullanarak yapacakları kek poaça ve kurabiye gibi ürünleri yemelidir.
Belirtileri
Karında şişkinlik, yorgunluk, yağlı ishal, kusma, huzursuzluk, ağırlık kaybı, karın ağrısı, halsizlik ve çocuklarda büyüme geriliğidir.
Görülme sıklığı
Avrupa'da hastalığın görülme sıklığı 1/350 ile 1/2000 arasında değişirken İrlanda ve Avusturya'da hastalık prevelansı daha yüksektir. Görülme sıklığı Kuzey Amerika'da Avrupa'dan düşüktür.
Teşhisi
Çölyak hastalığının teşhisindeki zorluk başka hastalıkların belirtileriyle aynı olabilmesidir. Bu nedenle kesin tanı özel kan tahlilleri AGA-Anti Gliadin Antikorları (IgA-lgG) ve EMA -Anti Endomisyum ile deneyimli bir gastroenterolog tarafından ince bağırsak biyopsisi ile konulmalıdır.
Tedavisi
Tedavi, ömür boyu sürecek glutensiz diyettir. Bu tedaviye sıkı bir şekilde uyulması hastalığın prognozu açısından önemlidir. Buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllar ve bu tahıllarla yapılan her türlü besinler (Bulgur, makarna, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, ekmek, tarhana, yarma, irmik, kraker, börek, hamur tatlıları, kurabiye , pasta), ketçap, hazır çeşni vericiler ve unla yapılmış soslar diyetten çıkarılmalı, yerine pirinç, patates, nohut, soya, fasulye, fındık, kestane, mercimek gibi besinler ve bunlardan elde edilen unlar kullanılmalıdır.
Ayrıca Çölyak Hastaları etiketinde "GLUTENSİZ " ibaresi olan tüm gıdaları tüketebilir”.