Isparta’nın sorunları dosyalandı

18 Ocak 2013 16:52

Isparta Makine Mühendisleri Odası; Sanayi ve ekonomik yönü, Tarım ve hayvancılık yönü, Turizm yönü, Üniversite şehri ve ilim şehri olma yönü, Alt yapı ve şehircilik yönü, Hava kirliliği ve yaşanabilirlik yönü ve Ulaşım yönü bakımından Isparta’daki eksiklikleri ve çözüm önerilerini bir dosya haline getirerek Vali Oğuz’a sundu.

Isparta Makine Mühendisleri Odası, şehrin sorunları ile ilgili olarak bir dosya hazırladı.

Isparta Makine Mühendisleri Odası Başkanı Yüksek Mühendis Hasan Akıllı ve beraberindeki heyet, dün Vali Memduh Oğuz’u makamında ziyaret ederek hazırladıkları yaklaşık 10 sayfalık dosyayı Vali Memduh Oğuz’a sundu.

Söz konusu dosyada Isparta; Sanayi ve ekonomik yönü, Tarım ve hayvancılık yönü, Turizm yönü, Üniversite şehri ve ilim şehri olma yönü, Alt yapı ve şehircilik yönü, Hava kirliliği ve yaşanabilirlik yönü ve Ulaşım yönü bakımından ele alındı.

Isparta Makine Mühendisleri Odası Başkanı Yüksek Mühendis Hasan Akıllı, kamu yararına faaliyet gösteren bir meslek odası olduklarını belirterek; “şehrimizin odamız açısında bakıldığında görünen eksiklikleri ve ilgili hususlarda önerilerimizi bir dosya halinde sunuyoruz” dedi.

İŞTE O DOSYA!

Isparta’nın ana problemlerini şu başlıklar altında toplayabiliriz.

•Sanayi ve ekonomik yönü

•Tarım ve hayvancılık yönü

•Turizm yönü

•Üniversite şehri ve ilim şehri olma yönü

•Alt yapı ve şehircilik yönü

•Hava kirliliği ve yaşanabilirlik yönü

•Ulaşım yönü

ISPARTA SANAYİ – TİCARET VE EKONOMİ

Isparta sanayileşme yönünden maalesef son derece şanssız bir durumdadır. Çünkü; Isparta 5 Nisan 2004 yılında çıkan ve bütün illeri iki ayrı sepete koyan yatırımda öncelikli iller veya yatırımda öncelikli olmayan iller kategorisinde kişi başına düşen 1500 dolar milli gelir payının sadece ve sadece 10 dolar üzerinde yani 1510 dolar görünmesinden dolayı KALKINMAKTA ÖNCELİKLİ İLLER statüsünün dışında bırakılmıştır ve 8 yıl Isparta’ya önemli bir yatırım yapılmadığı gibi birçok yatırım komşumuz Afyon’a kaydığı aşikardır. Sadece Afyonda 5084 numaralı yasa ile kalkınmakta öncelikli iller sınıfında olmalarından dolayı 83.000 SSK’lı dan 23.809 i destek primlerinden istifade etmiş olup yatırımcılar ucuz yer tahsisi, ucuz elektrik  ucuz su, SSK prim muafiyeti gelir vergisi indirimi veya muafiyeti KDV indirimi ihracat veya ithalat vergi indirimleri ihracatta KDV iadesi vs. gibi birçok avantaja sahiptirler. Yapılan araştırmalara göre Isparta da yapılan yatırım ile elde edilen  100 TL’lik mamul aynı kapasite ve şartlarla Afyonda maksimum 82 TL’ye imal edildiği ve hatta mamul karakterine göre bunun 70 TL’ye kadar çekildiği belirlenmiştir. Hal böyle iken 2004 yılında itibaren Isparta 8 yıl yatırım fukarası bir şehir hüviyetindedir.Isparta O.S.B. 92 parselden teşekkül etmektedir ekli yer tahsislerinden de anlaşıldığı gibi 8 parsel sosyal tesislere ayrılmış olup 84 parsel sanayi yatırım alanına sahiptir.Bunlardan sadece 46 adeti yatırım yapmış olup 27 adeti de tamamen boştur.Kurulu görülen fabrikalarında 12 adeti hiç çalışmamaktadır.

Isparta OSB’de Kurulu kapasitelerin yarısına bile erişilmemiş olup Burdur OSB tamamen dolu ve 2. OSB için çalışmaları sürmekte Afyon’da ise 8 OSB mevcut olup hemen hemen hepsi gayet verimli çalışmalarına devam etmektedirler.

Biz makine mühendisleri olarak gerek ülke ekonomisi açısından ve gerekse il ekonomisi açısından sanayileşmeye çok ama çok önemli tutuyoruz. Zira sanayileşmenin olduğu yerde büyük oranda istihdam vardır, kazanç vardır, üretim vardır, ihracat ve ithalat vardır, büyüme vardır , sosyalleşme vardır ve hatta halkın geçim standartlarının yükselmesi ile kültür düzeyleri de artar.

Dünya da ve ülkemiz de sanayi ile uğraşan toplumlar ile tarım ve hayvancılık ile uğraşan toplumlar da milli gelir açısından büyük uçurum vardır. Türkiye de tarım ve hayvancılıkla uğraşan toplum % 34 olup bu kesimin milli gelirden aldığı pay sadece % 11’dir. AB ülkelerin de ise tarım ve hayvancılık ile uğraşan % 6 toplum milli gelirin ancak % 2’sini almaktadır. Biz burada önemle şunu vurgulamak istiyoruz. Sanayileşmiş ülkelerde milli gelir girdisi çok cazip ve üst limitlerdedir. Onun içindir ki sanayileşme ana hedeflerimiz arasında olmalıdır.

5 Nisan 2012 de Türkiye ileri kalkınmakta öncelikli iller statüsü paralelinde bütün illeri 6 ayrı sepette toplamış olup burada da Isparta ikinci grupta yer almaktadır. Antalya I. de, Burdur III. de, Afyon ise IV gruptadır. Bizimle aynı grupta yer alan diğer illere bakarsak bunlar: Kayseri, Denizli, Adana, Konya, Sakarya, Aydın, Tekirdağ ve Bolu’dur. Bunlardan hiçbiri ile mukayese edilmemiz mümkün değildir. Isparta yapısına en uygun il gibi görülen Kayseri il genel nüfusu olarak tam 3 katıdır. Yani 2011 de Isparta Genel Nüfusu 411245 iken Kayseri’nin nüfusu 1.255.349’dur.2012’de (ilk 8 ayda) Kayseri’den ihracat 782 milyon dolar iken Isparta bunun dokuzda biri olan 118,4 milyon dolar olmuştur. 2012 yılı tamamı nazari dikkate alınırsa Kayseri Isparta’nın tam 10 katı ihracat yapmıştır. Kayseri’nin toplam nüfusunun nazari dikkate alırsak, Kayseri de bir kişinin yapmış olduğu ihracatı Isparta’da 3,3 kişi ancak yapabilmiştir. Bunlar bütün istatistik değerlerde görülmektedir.

Isparta 1970 ve 1980’li yıllardaki birçok bölge müdürlüğünü kaybetmiş, Sümerbank halı fabrikası, Keçiborlu kükürt işletmeleri gibi iktisadi devlet teşekküllerine ait olan fabrikalarda kapanmıştır. Isparta sanayi çarşısının lokomotif sanayi kolu olan ahşap sanayi yani kereste fabrikaları 65 adetten 21 adeda düşmüştür. Dolayısıyla orman ürünleri sanayimizde eriyip gitmektedir.

Burada önemle şunu da vurgulamak isteriz. Burdur ve Afyon Isparta’nın rakipleri değil komşu illeridir. Onların kalkınmaları bizimde lehimize bir konudur. Zaman zaman Isparta, Antalya, Burdur ve Afyon il yetkilileri ortak toplantılar yaptıkları malumdur. BAKA bunlardan birisidir. Keşke  çok daha fazla işbirliği yapsalar, biz onu isteriz ve onu destekler, daha rantabil netice alınacağı kanaatindeyiz.

Isparta pomza taşı (madeni) yönünden zengin olan enderiler arasındadır. Isparta Belediyesi günde 100.000’nin üzerinde üretim yapan biriket fabrikasını faaliyete geçirmesi fevkale de güzel olaydır. Bu işlem pomza mamülleri vs şeklinde yapılarak ihracatı dahi mümkündür. Bu alanda çalışmalar genişletilmeli ve teşvik edilmelidir. Isparta’nın yatırım cazibesinin olmamasından dolayı özel sektör açısından beklenti azdır. Fakat Türkiye tüm Cumhuriyet dönemi boyunca 2002’ye kadar gelen yabancı yatırım miktarı sadece 18 milyar dolar iken son 10 yılda Türkiye’ye giren doğrudan yatırım miktarı 210 milyar dolardır. Yani sadece son 10 yıl diğer 80 yıla göre 11,6 kat daha fazladır. İşte Isparta bu yatırımdan istifade edebilir. Çünkü bu yatırımın yeri,devlet olarak verilen avantajlar vs hepsi devletin yani hükümetin kontrolündedir. Biz bu yatırımlardan istifade edebiliriz. Zira yerimiz mevcut, iş gücümüz mevcut ve alt yapımız mevcuttur. Yeter ki yatırımcılara devlet olarak yer olarak Isparta’yı göstersin.

Burada şunu da belirtmekte fayda var: Yabancı yatırım arttığı sürece o ülke hızlı demokratlaşır. Hukuk kurallarını evrensel hukuk kurallarına uydurmaya çalışır ve doğrudan sermaye yatırımı çoğalan ülkeler, artık darbelere, otoriter yönetimlere ve vesayetçi sistemlere geri dönemez. Isparta’ya yapılacak olan bu tip yatırımlar Türkiye açısından da fevkalade fayda sağlayacaktır.

Türkiye son 10 yılda muazzam ilerlemeler kaydetmiştir. Bu sadece bir yönde değil bütün yönlerden aynı şekilde büyümüş ve satın alma gücü itibari ile 37 Avrupa ülkesi içinde 30. Sırada yer almaktadır. Isparta son on yılda maalesef Türkiye gerekli kadar büyümemiştir.

ISPARTA’ DA TARIM VE HAYVANCILIK

Isparta’ da toplam alanların %18’i ekilebilir-dikilebilir araziler statüsünde olmakla beraber %68’ lik kısmı sulanabilir arazidir. Isparta tarım ürünü bakımından en ön safta meyvecilik olarak elma ve gül üretimi ile son yıllarsa kapalı sera altında kesme çiçek, domates, biber, patlıcan üretimi yapılmaktadır. Bu teşvik edilmelidir. Türkiye yaş sebze üretimi yönünden dünya 4. Sü dür.  Meyve yönün de 6. Sırada yerimizi almaktayız. 2012 yılı içerisinde Türkiye yaş sebze meyve ve gıda ürünü açısından 19,2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Isparta elma üretimi 2012 yılı itibari ile 520 bin ton’ dur. Bu üretim Türkiye genelinde 2,8 milyon üretim olduğuna göre %22’ sini teşkil eder. Türkiye’ de diğer elma üretimi yapan illere gelince Niğde %11, Denizli %9, Antalya %8 ve Amasya %0088’ ini üretmektedir. Elmanın ihracatında mutlaka teşvik uygulaması gerekir. Bilindiği üzere dünyada Türkiye elma üretiminde III. Sırada yer almaktadır. Türkiye dünya elma üretiminin %4’ lük kısmını Isparta ise hemen hemen dünya elma üretiminin %1’ lik kısmını üretmektedir. Uzun dayanma süresi olan bu güzel meyvenin Antalya üzerinde frigorik (soğutmalı) gemilerle bilhassa Afrika Ülkerlerine ihracatı mümkündür. Elma üreticisi emeğinin karşılığını alamadığı için mağdurdur.

Gül üretimine gelince dünya kozmetik sanayisinde kullanılan gül yağının tamamının üçte ikisi Isparta ve burada üretilmektedir. Yıllık gül üretimi 6500 ton seviyesinde olup 1200-1300 kggülyağı üretimi mevcuttur. Gülyağının kilosu 7000 Euro’ dan satılmasına rağmen; 2012 yılı itibari ile1 kggül 310 kuruş seviyesindedir. Bu da gül üreticilerini çok memnun etmemiştir. Zira gül üretimi zahmetli işlerden birisidir. Üretici mecburiyetten yani çaresizlikten üretim yapmakta olduğu bilinmektedir. Gülün aynen çay ve fındıkta olduğu gibi stratejik ürün kapsamına alınarak hem üreticinin yüzü güldürmeli hem de teşvik edilmelidir. Isparta hayvancılık ve damızlık inek konumundan mevsimsel olarak yani iklim olarak her ne kadar avantajlı bir il gibi görünürse de maalesef bu yönde fazla bir yatırım yoktur. Tabii ki komşumuz Burdur’ da günde 920 ton süt üretimine yapılmasına rağmen üreticiler elerline geçen paradan hiç de memnun değillerdir. Bir litre şişe suyu üreticideki bir litre sütten daha pahalıdır. Maalesef işin gerçeği budur. Üretici daima korunmalı, teşvik edilmeli ve güvence altına alınmalıdır.

Avrupa Birliği ülkelerinde tarım ürünlerinin %97 si fiyat politikaları ile korunmakta olup Türkiye de 1980 den bu yana maalesef bu düşüştedir. Gıda sanayisinin dünya boyunda ticaret hacmi 3,3 trilyon $ seviyesindedir.                        

ISPARTA TURİZMİ

Isparta turizm potansiyeli olarak çok fazla olmamakla beraber Davraz Dağı’ nın bir cazibe merkezi durumuna getirilmesi mümkündür. Bu hususta uluslar arası turizm yatırımcıları ve turizm bakanlığı aracı ile yatırımcı kurum ve kuruluşlar sayesinde yatırımlar gerçekleştirilebilir.

Yaz ayların için muhtelif futbol takımları için kış aylarında da ile kapalı spor salonları, kamp merkezleri, eğitim alanları kongre salonları vs yapmak yaptırmak mümkündür. Otel yatırımcılığında doluluk oranı ve bunun yıl boyunca dağılımı son derece önemli olduğundan Sirena Otel yeterince aradığını bulamamıştır. Abant çok farklı yaklaşım ile otelleri yazın kışın doludur. Sadece ve sadece ata binerek Abant etrafını ve çevreyi dolaşmak için yerli ve yabancı birçok turistin geldiğini gözlüyoruz. İnsanları cezbeden ve oraya çeken bir takım etkinlikler, projeler ve hatta reklamlar gerekecektir.

Isparta Sağlık turizm yönünden son derece uygundur. Büyük yatak kapasiteli dev sağlık tesisleri kurulmalı ve profesyonel şekilde işletilmelidir. Eski Sümerbank Fabrikası arazisine yapılacak hastane en az 900 yatak kapasiteli ve tam donanımlı bir hastane olarak çok hızlı bir şekilde yapılmalıdır. Bu hastane aynı zamanda tüm bölge hastanesi olarak hizmet verilmelidir. Antalya Tıp Fakültesi Hastanesi yıllara ve hatta şuan da dahi aynı türden hizmet vermektedir. O hastanenin işlevi Isparta bölge hastanesi olmalıdır.

Barla’ ya  inanç turizmi için gelenlere ve şehrimize asker törenleri için  gelen tüm ailelere güzel hizmet sunularak bir sonrası için sağlık zeminler hazırlanmalıdır.

Isparta hava alanı vasıtası ile Antalya ya gelen yılda 13 milyon turistin Isparta’ dan geçmesi temin edilebilir.Bu ancak uçakların Isparta Süleyman Demirel Hava meydanına kalma süreleri nazari dikkate alınırsa Isparta Antalya’ nın  yarı fiyatında olduğunu tespit ettik  bu işlemlerde turizmi canlandırabilir. Aynı şekilde Yalvaç’ ta ve Eğirdir’ de ki tarih yapıtlara cazip hale getirilebilir.

ÜNİVERSİTE ŞEHRİ VE İLİM ŞEHRİ OLMA YÖNÜ

Isparta ideal bir üniversite şehridir. Isparta’ya kurulan devlet mühendislik ve mimarlık akademesi 1982 Akdeniz üniversitesine bağlı mühendislik fakültesi 1992'de SDÜ konumuna gerek çok hızlı bir ivme ile bugün 56 bin öğrenci ikibin öğrenci üyesi ve binbeşyüz çalışanı mevcuttur. 2011-2012 öğretim yılında Türkiye 'de bulunan 168 üniversitenin içinde boloğna kriterlerine göre 14.sıradadır.Ve yine 2011-2012 döneminde açık öğretim dahil Türkiye genelinde 4.210.000 öğrenci mevcut olduğuna göre bunun %1,3 ü SDÜ dür.

Dünya üniversiteleri kalite açısından 10 yıl önce ilk önce ilk 500 üniversite arasında bir tek Türk üniversitesi yok iken şuanda ilk 500'de 10 Türk üniversitesi ilk 1000 üniversite arasında da SDÜ mevcuttur.

SDÜ bünyesinde 18 fakülte, 3 yüksek okul ve 20 meslek yüksek okulu mevcut olup en çok tercih edilen 5.sırada SDÜ üniversitesidir. Dünyada üniversiteler yeri çok önemlidir. Bugün için dünyada 10.000 üniversite mevcut sadece ABD 'de 4000 üniversite kanada da 1000 üniversite mevcuttur.

Bakınız ABD 'de 2012 yılı içerisinde 764000 yabancı öğrenci bulunmakla bunların yarıya yakını doktora ve mastır eğitimi için diğer kısmı ise lisans eğitimi için gitmiştir. Bu öğrenciler ABD ne yılda 22 milyar $ katkı sağlamaktadır.Sadece Çin'den ABD de 2012 de 200 bin Hindistan ta ise 100 bin öğrenci bulunmaktadır.Suudi Arabistanlı 500 bin öğrenci ABD 'de biz Türkiye olarak ve Isparta da olarak bu muazzam paydan istifade edebiliriz.Isparta’ya bir ikinci üniversite tercihen teknik üniversite şart.Bu devlet kanalı ile olabilir.Bir vakıf kanalı ile olabilir ve hatta müstakilen tıp fakültesi olabilir.Zira bugün için Türkiye de 123447 doktor,115700 hemşire mevcuttur.Türkiye de her 1000 kişiye 1,6 doktor düşer iken AB ülkelerinde 108 OECD ülkelerinde ise 8,4 doktor düşmektedir.Görünen o ki Isparta fevkalede kaliteli kampüslü, hastaneli ve eğitim kadrolu tıp fakültesi kurar,bunu İngilizce Tetrisata yönlendirir isek gerek Suudi Arabistan da olma ve gerekse muhtelif Afrika ülkelerinden bir hayli yabancı öğrenci çekmemiz mümkündür.

Isparta iklim şartları bakımından mutlak ve mutlak çok iyi bir üniversite şehri olmaya namettir. Antalya ne kadar bir turizm şehri cazibesi var ise üniversite şehri olma açısından da o kadar iticidir. Zira ABD de yapılan uzun araştırmalar neticesi ideal eğitim kara iklimin fazla olduğunu,ortam rutubetinin düşük seviyede bulunduğunu ve deniz seviyesinden 500-1500 marasında yüksek olan illerin çok daha çalışma algılama ve dikkat toplama illeri olduğu yapılan araştırmalar neticesinde belirlenmiştir.

Isparta aynı zamanda tarihi zenginlikleri ve kültür mirasını nazari dikkate alınarak iklim şehri olmalıdır.Bunu hak eden illerin başında Isparta gelir.

ISPARTA’NIN ULAŞIMI

Isparta şehirler arası karayolu ağı ile insan yük taşımacılığı yapılan illerdendir. Demiryolu ulaşımımız kapalı, uluslar arası kalite ve kapasite olan hatta Türkiye'de 3 büyük hangara sahip olan Süleyman Demirel Hava alanıda ulaşım hizmetinden mahrumdur.Dünyada pahalıdan ucuza doğru sıralar isek dört ana ulaşım ve taşımacılık alternatifi vardır.Bunlar

-Deniz yolu ulaşımı

-Demir yolu ulaşımı (raylı sitemler)

-Kara yolu ulaşımı

-Hava yolu ulaşımı

Burada Isparta coğrafi olarak deniz sınırımız ve limanımız olmamasından dolayı deniz ulaşımı şansı yoktur.Demiryolu ve Havayolu ulaşımında hizmete kapalıdır.Bundan sadece karayolu ulaşımı ile ihtiyacını görmesinin dışında başka alternatif yoktur.Karayolu ulaşımında komşumuz afyon kadar şanslı değiliz.zira afyon tüm yoların kesişme noktasında olmasından dolayı son derece avantajlıdır.Burdur Antalya ve Afyon hatları duble yol olup yeni yeni planlama içerisine giren hızlı tren hattının da Burdur -Bucak-Antalya üzerinden gideceği belirtilmektedir.Bu hattın organize sanayi bölgesinde bir V yaparak bir hattının OSB - Burdur -Bucak- Antalya diğer hattının ise OSB Isparta -Ağlasun- Çeltikçi hattı ile Antalya’ya ulaşım sağlanması çok iyi çok avantajlı ve son derece cazip bir hal alacaktır.Zira Afyona hızlı tren 2 yıl içinde gelip 3 yıl içinde de ANKARA -AFYON- İZMİR ulaşımı sağlanacaktır.Burada bütün amaç orta Anadolu’yu Antalya’ya bağlama hadisesidir. Antalya - Konya - Aksaray -Nevşehir hızlı tren hattı ise 2023 programı içerisine dahil edilmiştir.

Şu durumunda yeni mevcut çalışmalar doğrultusunda Isparta hızlı trenden istifade edilmeyecektir. Isparta mutlak ve mutlak bu programın içerisinde yer alarmlıdır. Zira Afyon Ankara arası karayolu ile257 kmolup hızlı tren ile 1 saat 15 dakika ulaşım sağlanacaktır. Şayet Isparta’ ya hızlı trenin gelmesi halinde de Isparta Antalya arası 32-40 dakika arasında bir ulaşım söz konusudur. Hızlı tren projesinde Türkiye Avrupa da 6.sırada dünyada ise 8.sıradadır. Bu proje Isparta -Antalya arasındaki duble yoldan çok ama çok önemlidir.

Isparta -Antalya arası duble yolun Ağlasun üzerinden gitmesinde de Hiçbir sakınca yoktur.

Zira duble yol için istenir?mevcut yol trafiği kaldıramayacak kadar küçük ulaşım araçları son derece fazla yolculuk emniyeti son derece zorlanıyor ise o zaman istenir.yapılan istatiklere göre Burdur-Bucak Antalya hattı araç sayısı Isparta da dere boğazı hattının üç katı olduğunu yetkilerce belirlenmiştir.Ayrıca dereboğazı yolu coğrafi yapısı bakımından çift yol yapımına son derece güçlük çıkaracağı ve uzun vadede gerektiği ayrıca çok ama çok pahalıya mal olacağı aşikardır. Hızlı tren hattı Isparta için çok daha önemli ve çok daha faydalı bir projedir. Dereboğazı Duble yoluda zamana bağlı olarak yapılacağını ümit ediyoruz. Onun içindir ki biz MMO olarak eylemlerle yürüşlerle ve muhtelif tavır koyarak bir şeyler talep etme yönünde değil tam aksine konuşarak tartışarak gerekçeleri izah ederek ikna metotları ile yatırım yapılması taraftarıyız. Hızlı tren projesine de bu yolla hızlı bir şekilde girmemiz gerekiyor. Zira 2 ay içerisinde karar kılınacak.

ISPARTA’ DA HAVA KİRLİLİĞİ

Isparta Türkiye’ de yaşanabilir niteliklere haiz en iyi ilk 4 arasından bulunmasına rağmen bilhassa kış aylarında hava kirliliği yönünden Türkiye’ nin 81 ili içerisinde ilk on şil arasında yerini almaktadır. Hava kirliliği teneffüs etmiş olduğumuz hava içerisinde ısınma, trafik, sanayi ve benzeri etkenler ile kükürt dioksit (SO2), uçucu partiküller (PM10), Karbon monoksit (CO), azot dioksit (NO2), ozon, duman, gaz ve su buharının karışması neticesi meydana gelir. Hava kirliliği genelde hızlı kentleşme, yanlış sanayileşme, yer seçimi, kalitesiz yakıtlar ve yakma sistemleri meydana getirir. Dünya sağlık Örgütü’ nün 2011 yılı raporlarına göre dış ortam hava kirliliğinden yılda 1,3 milyon kişinin öldüğü ve en az bir o kadarının da muhtelif hastalıklara yakalandıklarının tahmini yürütülmektedir.

Hava kirliliğinin uzmanların ifadelerine göre kronik etkiler çıkabileceği, nefes darlığı, astım, bronşit, üst solunum yolları enfeksiyonları, öksürük ve zatüre gibi göğüs hastalıklarına neden olduğu belirtilmektedir. Ve yine uzmanlarca hava kirliliğinin akciğer kanserinin de hazırlayıcısı olduğu gibi insanlarda psikolojik ve fiziki rahatsızlıklara sebep olduğu, kalp ve damar hastalıklarına, mide ve bağırsak rahatsızlıkları, böbrek ve beyne olumsuz etkilerinin olduğu belirtilmekte bunun için de mümkün mertebe şehrimizde en yoğun hava kirliliğinin oluştuğu akşam saatlerinde ve gece saat 24:00’ e kadar mümkün mertebe dışarı çıkılmaması, bilhassa bu saat aralığında bebekler ile yüksek tansiyonlu insanların mecbur kalmadıkça dışarı çıkmamaları aksi takdirde kalp-damar rahatsızlıkları yayabilecekleri belirtilmemektedir. Bu tip mecburiyet halinde maske kullanılmalı, ağız ve burun atkı veya mendille kapatılmasını tavsiye ederiz.

Isparta’ da bilhassa kış aylarında yakılan fosil yakıtlar, bilinçsiz ısınmalar, kalitesiz yakıtlar ve uzmanı olmayan yakıcılar ile trafik araçlarının eksozlarından çıkan gazlar nedeni çevre kirletilmektedir.2000’li yıllarda Isparta’ da hava kirliliği çok endişeli boyutlarda olmasına rağmen 2012-2013 kış döneminde eski yıllara nisbeten çok daha iyi fakat yine de Türkiye’ deki 81 il içerisinde üst sınırlarda yer almaktayız. Isıtma sisteminden atmosfere salınan gazlardan en önemlisi kükürt dioksit (SO2) VE partikül madde (PM10)’ dur. Bunlar şehrimizde Ekim2012’de ortalama (SO2) miktarı 25 mikrogram/m3, PM10 ise 67 mikrogram/m3 olarak ölçümlenmiş olup Kasım 2012 içerisinde değerler tam iki katına çıkarak SO2 miktarı50’ye PM10 miktarı ise128’e çıkmıştır. Son durumlar nazari dikkate alınırsa Isparta Türkiye geneline göre en kötü 5. Sırada yer almaktadır. Bununla ilgili raporlar ektedir. Bunun önüne daha sıkı denetim, halkın bilinçlendirilmesi ve birtakım radikal kararlar alınması ile geçilebilir. Isparta’ ya doğalgaz gelmiş olup 108.000 işyeri ve konuttan teşekkül eden ilimizin 104 binine Torosgaz vasıtası ile altyapı götürülmüş ancak 38.000 üyeye ulaşılmış, bunlardan da27.000’ni yani %25’ i kullanılır durumda olmasına rağmen maalesef merkezi ısıtma sistemlerinde Doğalgaza geçiş oranı %3 civarındadır. Halbuki çevre dostu olarak bildiğimiz doğalgaz ucuz olan illerdendir ve fiyatı 96 kr/m3’tür. Tabii ki toplumu kararsızlığa iten bir petrol ürünü olması ve sadece 2011 yılı içinde doğalgaza %37 oranında zam yapılmış olması endişeleri arttırmaktadır. Bilindiği üzere enerji fiyatları ülkemizde üç aylık sürelerde bakanlık tarafından gözden geçilerek fiyatlandırılır. Ülkemiz enerji yönünden yüzde elli dışarıya bağımlıdır.2012 yılında enerjiye verdiğimiz ithalat rakamı 55 milyar dolar seviyesindedir. Tabi kii bu rakamı petrol doğalgaz ve kömür oluşturmaktadır.Buda bizim dış ticaret açığımız önemli ölçüde etkilemektedir.Dünyada son yıllarda petrol fiyatlarının artması bizimde dış ticaret açığımızı artmaktadır.Çünkü ham petrolün varil başı fiyatı 1972 de 1,9 $ iken 1975 de 10,7 $ 1986 da 13,1$ 1994 de 14,76 $,2004 de 38 $ bugün ise 111$ seviyesindedir.Hal böyle iken yakıtın 1/3 ü evlerimizde muhtelif şekillerde kullanıldığına göre evlerin montalanması iyi ısı yalıtımı olması hem tasarrufu sağlar, hem çevre kirliliği önler. Isparta’ da geçmiş yıllara göre en önemli hava kirleticilerinin azalmasına sebeb kalitesiz kömürlerin şehrine girişlerinin yasaklanması ve takbiri Isparta’ ya giren 110 bin ton yıl kömürünün 2/3 sini Afrika ve Sibirya meşesiyle kömürler 1/3’ ünüde yerli kömürler oluşturmaktadır. Kömür denetimi daha özenli ve daha önemli olması halinde hava kalitesi daha da artacaktır.

Isparta’ da genelinde 135bin araç trafikte işlem görmesine rağmen şehir merkezinde bu rakam 88bin 500 dür. Bunların eksozlarından çıkan gazlarda çevre önemli ölçüde kirletmektedir.

Isparta’ da görüntü kirliliği çok az olup bununla ilgili sıvasız ve boyasız binaların yeterince bakımlarının yapılması için yaptırım gücü belediyedir. Turistlik iller bu hususa çok önem vermelerine rağmen Maalesef bu konu Isparta da çok önem taşımaktadır.

Şehrimizde gürültü kirliliği zaman zaman oluşturmakta olup bunu bilhassa asker uğurlama, düğün konvoyu ve derbi maçları sonrası oluşturulan araç konvoyları hem trafiği alt üst etmekle ve hem de gürültü kirliliği meydana getirmektedir. Bunların önüne trafik olarak önüne geçelim ve her türlü kaza ve muhtelif olumsuzlukların önlemini almış olalım”.

 

Bu haber 1360 kez okunmuştur.
  Yükleniyor...